Choroba dwubiegunowa

Zaburzenie dwubiegunowe to stan psychiczny charakteryzujący się skrajnymi wahaniami nastroju, które wpływają na nastrój, myślenie, zachowanie i zdolność do wykonywania czynności życia codziennego. Dotyka przez miesiące lub lata, etapami, gdzie spokojne i normalne zachowania przeplatają się z epizodami maniakalnymi i depresyjnymi. Według WHO dotyka ona 45 milionów ludzi na całym świecie, będąc szóstą wiodącą przyczyną niepełnosprawności na świecie.

Przyczyna jest pochodzenia biologicznego i genetycznego. Układ limbiczny odpowiada za regulację emocji i utrzymanie stabilnego nastroju w zależności od okoliczności. U osób dotkniętych zaburzeniem dwubiegunowym układ limbiczny nie funkcjonuje prawidłowo, przez co ich nastrój zmienia się gwałtownie bez wyraźnej przyczyny.

Ponadto istnieje szereg czynników ryzyka, które mogą przyczynić się do wywołania choroby:

• Historia rodziny. Zaburzenie dwubiegunowe ma silne podłoże genetyczne, co znacznie zwiększa ryzyko, jeśli dotknięci są nim bezpośredni krewni.
• Spożywanie narkotyków, takich jak marihuana lub kokaina.
• Niektóre leki, takie jak kortykoidy mogą wywoływać epizody u osób podatnych.
• Poród i połóg. U niektórych kobiet mogą one działać jak wyzwalacze. Ponadto kobiety, które są podatne na zaburzenia dwubiegunowe lub zdiagnozowane u nich, są bardziej podatne na depresję poporodową.
• Odstawienie leków. Jest to główny czynnik ryzyka i przyczyna nawrotów u osób, u których zdiagnozowano zaburzenie dwubiegunowe.

Zaburzenie dwubiegunowe charakteryzuje się występowaniem na przemian epizodów maniakalnych z epizodami depresyjnymi, o zmiennym czasie trwania. Każda z faz charakteryzuje się innymi aspektami, choć przejawy mogą być bardzo zmienne u poszczególnych osób.

Faza maniakalna charakteryzuje się:

• Nieprawidłowe epizody optymizmu, nerwowości lub napięcia.
• Agitacja, zwiększona aktywność lub energia.
• Przesadne poczucie dobrego samopoczucia.
• Zmniejszona potrzeba snu.
• Lekkomyślne zachowania i brak samokontroli.
• Rozproszenie uwagi.

Z kolei faza depresyjna może obejmować następujące objawy:

• Smutek lub obniżony nastrój.
• Trudności z koncentracją.
• Problemy z jedzeniem, słaby apetyt i utrata wagi.
• Zmęczenie i znużenie.
• Poczucie bezwartościowości lub winy.
• Utrata przyjemności z czynności, które kiedyś sprawiały przyjemność.
• Utrata poczucia własnej wartości.
• Myśli o śmierci lub samobójstwie.
• Trudności z zasypianiem lub nadmierne spanie.
• Wycofanie się z przyjaciół lub czynności, które kiedyś sprawiały przyjemność.

Obie te fazy mogą powodować oczywiste trudności w wykonywaniu codziennych czynności, takich jak praca, szkoła, aktywność społeczna czy relacje z innymi.

Nie ma skutecznego sposobu na zapobieganie zaburzeniom dwubiegunowym. Jednak wczesne leczenie może pomóc zapobiec pogorszeniu się zaburzenia i może prowadzić do dobrej jakości życia.

Jeśli zdiagnozowano zaburzenie dwubiegunowe lub masz krewnego pierwszego stopnia, który jest dotknięty, ważne jest, aby pamiętać o następujących kwestiach:

• Zwróć uwagę na znaki ostrzegawcze. Wczesne leczenie objawów może pomóc zminimalizować ich skutki.
• Unikaj narkotyków i alkoholu.
• Zadbaj o odpowiednią higienę snu.
• Należy prawidłowo przyjmować leki. Porzucenie leczenia lub zmniejszenie dawki może przyczynić się do wyzwolenia nowych epizodów.