Cukrzyca typu 1

Charakteryzuje się słabą produkcją insuliny z powodu autoimmunologicznego niszczenia komórek trzustki w 90% przypadków. Utrzymująca się przez długi czas hiperglikemia prowadzi do powikłań ograniczających jakość życia. Szacuje się, że częstość występowania wynosi około 10%, pojawiając się głównie we wczesnym wieku, chociaż może wystąpić w każdym wieku.

Cukrzyca typu 1 występuje z równą częstością u mężczyzn i kobiet, preferencyjnie u dzieci lub młodych dorosłych poniżej 20 roku życia, w wyniku niszczenia przez układ odpornościowy komórek beta trzustki produkujących insulinę. Dokładna przyczyna tego autoimmunologicznego zniszczenia jest nieznana, ale zasugerowano, że oprócz wkładu genetycznego, czynniki środowiskowe, takie jak wirusy lub określone klimaty, mogą wywoływać tę chorobę. Jednak w 10% przypadków nie wykryto autoprzeciwciał przeciwko tym komórkom.

Uszkodzenia trzustki, takie jak infekcje, guzy, operacje, urazy lub wypadki, które również wywołują stres fizyczny, mogą przyczyniać się do rozwoju tego schorzenia endokrynologicznego.

Dodatkowo, zidentyfikowano większe ryzyko rozwoju tej choroby u osób rasy kaukaskiej.

Objawy cukrzycy typu 1 mogą być subtelne i pojawiać się stosunkowo nagle:

• Zwiększone pragnienie i ekstremalny głód.
• Częste oddawanie moczu lub nietrzymanie moczu we wczesnym wieku.
• Niewyjaśniona utrata masy ciała.
• Dyskomfort i wymioty.
• Drażliwość i inne zmiany nastroju.
• Zmęczenie i osłabienie.
• Niewyraźne widzenie.
• Nawracające infekcje skóry i dróg moczowych.

Jednak objawy mogą stać się poważne, w tym oznaki wskazujące na nagły wypadek, które mogą wymagać wczesnej interwencji medycznej, takie jak drżenie i dezorientacja, szybki oddech, owocowy zapach oddechu (kwasica ketonowa) lub utrata przytomności.

Nie ma znanego sposobu zapobiegania cukrzycy typu 1, chociaż edukacja na temat cukrzycy jest bardzo ważną częścią jej kontroli, szczególnie biorąc pod uwagę rozwój powikłań w wielu narządach z powodu długotrwałej hiperglikemii. Tak jest w przypadku retinopatii dotykającej siatkówkę oka, nefropatii z powodu uszkodzenia nerek, neuropatii wpływającej na ośrodkowy układ nerwowy lub waskulopatii prowadzących do zwiększonego ryzyka wypadków sercowo-naczyniowych, miażdżycy lub wczesnych chorób serca.

Właściwe zarządzanie na początku wymaga planowania edukacyjnego, ciągłego wsparcia i motywacji. Dostępne dowody wskazują na korzystny wpływ edukacji zarówno dziecka lub nastolatka, jak i ich rodzin, na kontrolę poziomu glukozy we krwi, nie tylko w odniesieniu do leczenia opartego na podawaniu insuliny, ale także w kontekście diety, ćwiczeń fizycznych i utrzymywania zdrowego stylu życia (unikanie alkoholu, tytoniu i innych substancji uzależniających). Dobra kontrola metaboliczna jest kluczowa dla zapobiegania powikłaniom zarówno w krótkim, jak i długim okresie.