Glejak

Glejak to poważny rodzaj nowotworu, który rozwija się w ośrodkowym układzie nerwowym. Wywodzi się z komórek glejowych, które odpowiadają za wspieranie neuronów i pomagają im w utrzymaniu prawidłowego funkcjonowania. Mogą one wpływać na funkcjonowanie mózgu i mogą zagrażać życiu, chociaż ich charakterystyka i podejście zależy od rodzaju glejaka i jego lokalizacji. Są one rzadkie, dotykają 6 na 100 000 osób.

Jak w przypadku większości guzów mózgu, dokładna przyczyna rozwoju glejaków nie jest znana, choć postuluje się, że są one wynikiem interakcji czynników genetycznych i środowiskowych. Ponadto zidentyfikowano czynniki ryzyka, które mogą przyczyniać się do ich występowania:

• Rozpoznanie glejaka jest częstsze po 45 roku życia, choć może wystąpić w każdym wieku. Istnieją pewne rodzaje glejaków, takie jak ependymoma, które są bardziej powszechne u dzieci i młodych dorosłych.
• Narażenie na promieniowanie jonizujące. Jest to najważniejszy czynnik ryzyka rozwoju glejaków. Osoby narażone na ten rodzaj promieniowania (promieniowanie rentgenowskie, radioterapia nowotworów, promieniowanie wywołane przez bomby atomowe itp.) mają większe ryzyko zachorowania na ten typ nowotworu.
• Zespoły zwiększające predyspozycje do rozwoju nowotworów, takie jak zespół Lyncha czy zespół Li-Fraumeni.

Objawy glejaka różnią się w zależności od jego lokalizacji i rodzaju guza, choć najczęstsze są następujące:

• Ból głowy.
• Nudności lub wymioty.
• Dezorientacja lub zmniejszona czynność mózgu.
• Utrata pamięci.
• Zmiany osobowości.
• problemy z równowagą
• napady
• niewyraźna mowa
• problemy z widzeniem

Objawy mogą się pogorszyć lub zmienić, ponieważ guz rośnie i uciska różne części mózgu, zwiększając obrzęk i ciśnienie w czaszce. Jeśli guz rozwinie się w rdzeniu kręgowym, może powodować ból, osłabienie i drętwienie kończyn.

Nie ma całkowitej profilaktyki rozwoju glejaków, jednak w niektórych przypadkach unikanie modyfikowalnych czynników ryzyka może pomóc w jego ograniczeniu. Obecnie jedynym zidentyfikowanym czynnikiem ryzyka jednoznacznie związanym z rozwojem tych nowotworów jest ekspozycja na promieniowanie jonizujące.

Narażenie na ten rodzaj promieniowania może nastąpić różnymi drogami:

• Narażenie wewnętrzne: występuje, gdy radionuklid jest wdychany, połykany lub wstrzykiwany.
• Narażenie zewnętrzne: występuje, gdy materiał radioaktywny jest obecny w środowisku.

Osoby najbardziej narażone na ten rodzaj promieniowania to astronauci (od promieniowania kosmicznego), personel medyczny korzystający z promieniowania rentgenowskiego, naukowcy i pracownicy obiektów radioaktywnych. Ponadto przy każdym badaniu rentgenowskim i medycynie nuklearnej można otrzymać dodatkowe ekspozycje.