Charakteryzuje się postępującym zwyrodnieniem nerwu wzrokowego, któremu zwykle towarzyszy wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego. Jest drugą wiodącą przyczyną nieodwracalnej ślepoty na świecie, z szacowaną ogólną częstością występowania około 2,4%. Jego wykrycie we wczesnym stadium jest ważne, aby opóźnić lub zapobiec utracie wzroku, ponieważ raz zaistniałej utraty nie można odzyskać.
Jaskra z otwartym kątem
W jaskrze otwartego kąta, jak wskazuje jej nazwa, kąt drenażu wewnątrzgałkowego cieczy wodnistej utworzony przez rogówkę i tęczówkę pozostaje otwarty, ale system drenażu jest częściowo zablokowany, co powoduje stopniowy wzrost ciśnienia w oku i uszkodzenie nerwu wzrokowego. Oprócz wywiadu rodzinnego, następujące czynniki warunkują zwiększone ryzyko rozwoju jaskry z otwartym kątem:
- Prezentowanie wcześniejszych zaburzeń podwyższonego ciśnienia wewnątrzgałkowego.
- Wiek: ryzyko wzrasta z wiekiem, szczególnie po 60 roku życia.
- Afroamerykańskie, azjatyckie lub latynoskie pochodzenie było związane ze zwiększonym ryzykiem jaskry.
- Niektóre choroby, takie jak cukrzyca, choroby serca lub wysokie ciśnienie krwi.
- Szczególne cechy oczu, takie jak cienka rogówka w centrum,
- Choroby oczu, takie jak skrajna krótkowzroczność lub dalekowzroczność, historia wcześniejszych urazów oczu lub niektóre rodzaje operacji oczu.
- Leki kortykosteroidowe przez dłuższy czas, zwłaszcza krople do oczu.
Symptomy
W początkowych stadiach nie wiąże się z objawami, nie powoduje bólu, a widzenie pozostaje prawidłowe. Jeśli jednak nie jest leczony, zaczyna się postępująca utrata widzenia bocznego lub obwodowego w postaci nieregularnych ślepych punktów. Z czasem, w miarę postępu patologii, zaburzeniu ulegnie również widzenie centralne (do przodu) w postaci widzenia tunelowego, zmniejszając się aż do jego całkowitej utraty. Może to dotyczyć jednego lub obu oczu. Ciśnienie wewnątrzgałkowe może być prawidłowe lub wysokie, ale prawie zawsze jest wyższe w oku z bardziej zaawansowaną zmianą w nerwie wzrokowym.
Prewencja
Wczesne wykrycie jaskry może zapobiec utracie wzroku lub spowolnić tempo jej rozwoju. Dlatego zaleca się stosowanie następujących wytycznych:
- Od 40 roku życia przynajmniej raz w roku odwiedzaj okulistę w celu kontroli ciśnienia wewnątrzgałkowego i wykonania szczegółowego badania nerwu wzrokowego.
- Regularna, umiarkowana aktywność fizyczna może obniżyć ciśnienie w oku i pomóc w zapobieganiu jaskrze.
- Stosować odpowiednią ochronę oczu, gdy jest to wymagane zarówno w środowisku zawodowym, jak i w czasie wolnym. Poważne urazy oczu mogą sprzyjać rozwojowi jaskry.
Liczba obserwowanych wariantów
Liczba loci ryzyka
63 loci
Analizowane geny
Bibliografia
Zhang N et al.Prevalence of primary open angle glaucoma in the last 20 years: a meta-analysis and systematic review. Sci Rep 2021; 11, 13762.
National Institute of Health. National Eye Institute [kwiecień 2022].
Glaucoma Research Foundation [kwiecień 2022].
Mayo Clinic [kwiecień 2022] Gharahkhani P et al.
Gharahkhani P et al. Genome-wide meta-analysis identifies 127 open-angle glaucoma loci with consistent effect across ancestries. Nature Communications. 2021 Feb;12(1):1258.