Tętniak mózgu to nieprawidłowe poszerzenie tętnicy w mózgu spowodowane osłabieniem ściany naczynia krwionośnego. Zwiększa to ryzyko pęknięcia, co może prowadzić do potencjalnie śmiertelnego krwotoku. Częstość występowania tętniaków mózgu szacuje się na od 1,5% do 8%, chociaż większość nie wykazuje objawów, dopóki nie staną się duże lub nie pękną.
Tętniak wewnątrzczaszkowy
Tętniaki wewnątrzczaszkowe są stosunkowo powszechne i większość z nich nie powoduje problemów zdrowotnych ani objawów. Dlatego wiele z nich nigdy nie jest diagnozowanych i mogą być wykrywane podczas badań wykonywanych z powodu innych schorzeń.
Ich dokładne przyczyny są nieznane, ale zidentyfikowano znaczące czynniki ryzyka, które mogą przyczyniać się do ich rozwoju. Należą do nich:
- Zaawansowany wiek.
- Palenie tytoniu.
- Nadciśnienie.
- Nadużywanie narkotyków.
- Nadmierne spożycie alkoholu.
- Płeć, częściej występują u kobiet.
- Urazy głowy.
- Niektóre infekcje wywołane przez mikroorganizmy.
Dodatkowo, chociaż znacznie rzadziej, tętniaki mogą być związane z określonymi schorzeniami, takimi jak zaburzenia tkanki łącznej (np. zespół Ehlersa-Danlosa), wielotorbielowata choroba nerek lub wrodzone malformacje tętniczo-żylne.
Symptomy
W większości przypadków tętniaki wewnątrzczaszkowe są bezobjawowe, szczególnie gdy są małe. Jednak gdy są duże, mogą wywierać nacisk na tkanki, powodując ból, rozszerzenie źrenicy, zmiany widzenia lub drętwienie jednej strony twarzy.
Czasami tętniaki wewnątrzczaszkowe mogą pękać, powodując poważniejsze objawy, które mogą obejmować:
- Nagły i bardzo silny ból głowy.
- Nudności i wymioty.
- Sztywność karku.
- Zamazane widzenie i wrażliwość na światło.
- Drgawki.
- Blada skóra.
- Utrata przytomności.
W takich przypadkach wymagana jest natychmiastowa pomoc medyczna.
Prewencja
Zapobieganie tętniakom wewnątrzczaszkowym polega na kontrolowaniu czynników ryzyka, zwłaszcza u osób starszych i z rodzinną historią choroby. Wśród nich szczególną uwagę należy zwrócić na czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego oraz choroby, które mogą osłabiać naczynia krwionośne, takie jak cukrzyca, hipercholesterolemia i miażdżyca. Ponadto należy prowadzić zdrowy styl życia, unikać stresu oraz spożycia tytoniu i alkoholu.
Liczba obserwowanych wariantów
Liczba loci ryzyka
16 loci
Analizowane geny
Bibliografia
Bakker MK, van der Spek RAA, van Rheenen W, et al . Genome-wide association study of intracranial aneurysms identifies 17 risk loci and genetic overlap with clinical risk factors. Nature Genetics. 2020 Dec;52(12):1303-1313.
UK National Health Service (NHS) [marzec 2022].
Tawk RG, Hasan TF, D'Souza CE, Peel JB, Freeman WD. Diagnosis and Treatment of Unruptured Intracranial Aneurysms and Aneurysmal Subarachnoid Hemorrhage. Mayo Clin Proc. 2021 Jul;96(7):1970-2000.