Leukodystrofia metachromatyczna
Leukodystrofia metachromatyczna to demielinizacyjna choroba neurodegeneracyjna charakteryzująca się nagromadzeniem charakterystycznych lipidów wchodzących w skład otoczki mielinowej włókien nerwowych zwanych sulfatydami. Patologia wynika z niedoboru aktywności enzymu arylosulfatazy A, który jest odpowiedzialny za degradację sulfatydów.
Częstość występowania leukodystrofii metachromatycznej na świecie wynosi około 1 przypadek na 40 000-160 000.
Symptomy
Wyróżnia się trzy formy choroby: późne niemowlęce, młodzieńcze i dorosłe. Postać późnoniemowlęca jest najczęstszą i najcięższą formą, zwykle rozpoczyna się w tym samym wieku, w którym następuje nauka chodzenia, z hipotonią, trudnościami w chodzeniu, zanikiem wzroku i regresją ruchową poprzedzającą pogorszenie stanu psychicznego.
Postać młodzieńcza rozpoczyna się około 4-5 roku życia, z zatrzymaniem rozwoju intelektualnego, a następnie regresją ruchową, napadami padaczkowymi i ataksją. Choroba nie postępuje tak szybko jak postać niemowlęca, jednak rokowanie pozostaje bardzo poważne.
W postaci dorosłej początek choroby przypada na około 15 rok życia, choć często nie stawia się diagnozy aż do wieku dorosłego. Objawy kliniczne są łagodniejsze i obejmują zarówno zaburzenia ruchowe, jak i psychiatryczne, przy czym postęp choroby jest powolny.
Zarządzanie chorobami
Nie ma dostępnego specyficznego leczenia tego zaburzenia. Przeszczep szpiku kostnego lub hematopoetycznych komórek macierzystych może być pomocny u pacjentów z późną postacią niemowlęcą lub młodzieńczą, jeśli zostanie zastosowany przed wystąpieniem objawów, w celu ustabilizowania ich funkcji neurokognitywnych. Potencjał terapeutyczny tej procedury pozostaje jednak dyskusyjny. Obecnie bada się zastosowanie wektorów wirusowych i komórkowej terapii genowej, choć metody te nadal wymagają dalszych badań nad ich bezpieczeństwem i skutecznością.
W celu złagodzenia objawów można stosować leczenie farmakologiczne, takie jak warfaryna, baklofen, simwastatyna i prednizolon. Immunoterapia może być również stosowana w celu zapobiegania neurozapaleniu. Jednak skuteczność niektórych leków jest nadal sprzeczna.
Analizowane geny
Bibliografia
Barth, M. L., Fensom, A., Harris, A . Prevalence of common mutations in the arylsulphatase A gene in metachromatic leukodystrophy patients diagnosed in Britain. Human genetics. 1993 Mar;91(1):73-7.
Berná, L., Gieselmann, V., Poupetová, H., et al . Novel mutations associated with metachromatic leukodystrophy: phenotype and expression studies in nine Czech and Slovak patients. American journal of medical genetics. Part A. 2004 Sep 1;129A(3):277-81.
Cesani, M., Lorioli, L., Grossi, S., et al . Mutation Update of ARSA and PSAP Genes Causing Metachromatic Leukodystrophy. Human mutation. 2016 Jan;37(1):16-27.
Gort, L., Coll, M. J., Chabás, A . Identification of 12 novel mutations and two new polymorphisms in the arylsulfatase A gene: haplotype and genotype-phenotype correlation studies in Spanish metachromatic leukodystrophy patients. Human mutation. 1999;14(3):240-8.
Kurosawa, K., Ida, H., Eto, Y. Prevalence of arylsulphatase A mutations in 11 Japanese patients with metachromatic leukodystrophy: identification of two novel mutations. Journal of inherited metabolic disease. 1998 Oct;21(7):781-2.
Liaw, H. R., Lee, H. F., Chi, C. S., et al . Late infantile metachromatic leukodystrophy: Clinical manifestations of five Taiwanese patients and Genetic features in Asia. Orphanet journal of rare diseases. 2015 Nov 9;10:144.
Lissens, W., Vervoort, R., Van Regemorter, et al . A D255H substitution in the arylsulphatase A gene of two unrelated Belgian patients with late-infantile metachromatic leukodystrophy. Journal of inherited metabolic disease. 1996;19(6):782-6
Lugowska, A., Berger, J., Tylki-Szymañska, A., et al . High prevalence of I179S mutation in patients with late-onset metachromatic leukodystrophy. Clinical genetics. 2002 May;61(5):389-90.
Luzi, P., Rafi, M. A., Rao, H. Z., et al. Sixteen novel mutations in the arylsulfatase A gene causing metachromatic leukodystrophy. Gene. 2013 Nov 10;530(2):323-8.
