Niedobór kinazy pirogronianowej

Enzym kinaza pirogronianowa lub PK jest enzymem zaangażowanym w glikolizę, szlak metaboliczny, w którym energia jest uzyskiwana z glukozy, a jego niedobór może prowadzić do zmian w czerwonych krwinkach, powodując niedokrwistość hemolityczną.

Niedobór kinazy pirogronianowej (PKD) jest genetyczną chorobą krwi, która powoduje przewlekłą niesferocytową niedokrwistość hemolityczną i jest najczęstszym defektem enzymatycznym szlaku glikolitycznego. Szlak glikolityczny to proces metaboliczny polegający na wytwarzaniu energii z glukozy.W czerwonych krwinkach glikoliza odgrywa ważną rolę w utrzymaniu ich struktury i funkcji, a zaobserwowano, że niedobór aktywności PK prowadzi do przedwczesnego niszczenia czerwonych krwinek w śledzionie i wątrobie.

Częstość występowania PKD szacuje się na 1:20 000 do 1:300 000 w populacjach kaukaskich i wzrasta na obszarach endemicznych malarii, gdzie może mieć przewagę, ponieważ zapewnia pewną ochronę przed malarią.

Symptomy

Obraz kliniczny PKD jest dość zmienny, a nasilenie objawów jest bardzo zróżnicowane, od pacjentów z niewielkimi objawami lub bez objawów do pacjentów, u których rozwija się ciężka niedokrwistość hemolityczna wymagająca leczenia regularnymi transfuzjami czerwonych krwinek.

Zwykle pojawia się w okresie noworodkowym, jednak nierzadko zdarza się, że niektórzy pacjenci pozostają niezdiagnozowani aż do wieku dorosłego. Objawy obejmują łagodną do ciężkiej niedokrwistość hemolityczną, żółtaczkę, powiększenie śledziony (splenomegalia) i zwiększoną liczbę retikulocytów lub niedojrzałych krwinek czerwonych (retikulocytoza).

Zarządzanie chorobami

Żółtaczka noworodków jest często leczona fototerapią i nawadnianiem, co może pomóc uniknąć transfuzji wymiennej. Jednak noworodki bez objawów żółtaczki i/lub łagodnej niedokrwistości nie są czasami diagnozowane do czasu wystąpienia hemolizy lub bardziej nasilonych objawów.

Pacjenci z łagodną postacią PKD zwykle nie wymagają leczenia. Pacjenci z ciężką postacią PKD są zwykle leczeni transfuzjami krwi, chirurgicznym usunięciem śledziony (splenektomia) i lekami usuwającymi nadmiar żelaza z krwi (terapia chelatująca). Pojawiają się obiecujące nowe metody leczenia, takie jak zastosowanie małej cząsteczki znanej jako AG-348 allosteryczny aktywator PK, który jest w fazie rozwoju, z bezpieczeństwem i skutecznością wykazaną w badaniach fazy I i II.

Analizowane geny

PKLR

Bibliografia

Al-Samkari H, Van Beers EJ, Kuo KHM, et al . The variable manifestations of disease in pyruvate kinase deficiency and their management. Haematologica. 2020 Sep 1;105(9):2229-2239.

Bianchi P, Fermo E.Molecular heterogeneity of pyruvate kinase deficiency. Haematologica. 2020 Sep 1;105(9):2218-2228.

Grace RF, Barcellini W . Management of pyruvate kinase deficiency in children and adults. Blood. 2020 Sep 10;136(11):1241-1249.

Enegela OA, Anjum F . Pyruvate Kinase Deficiency. 2021 Jun 4. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2021 Jan-.

Montllor L, Mañú-Pereira MD, Llaudet-Planas E, et al . Red cell pyruvate kinase deficiency in Spain: A study of 15 cases. Med Clin (Barc). 2017 Jan 6;148(1):23-27. English, Spanish.

Warang P, Kedar P, Ghosh K, et al . Molecular and clinical heterogeneity in pyruvate kinase deficiency in India. Blood Cells Mol Dis. 2013 Oct;51(3):133-7.

Zanella A, Fermo E, Bianchi P, et al . Pyruvate kinase deficiency: the genotype-phenotype association. Blood Rev. 2007 Jul;21(4):217-31.