Wrodzone zaburzenia glikozylacji typ 1a (PMM2-CDG)
Wrodzone zaburzenia glikozylacji to wrodzone błędy metabolizmu charakteryzujące się wadliwą aktywnością enzymów biorących udział w procesach glikozylacji (modyfikacji białek i innych makrocząsteczek poprzez dodawanie i przetwarzanie łańcuchów bocznych oligosacharydów). Najczęstszym z nich jest wrodzone zaburzenie glikozylacji typu 1a, które jest spowodowane niedoborem enzymu fosfomannomutazy 2 i dziedziczy się w sposób autosomalny recesywny.
Częstość występowania tego zaburzenia w populacji ogólnej ocenia się na 1 przypadek na 50 000-100 000 osób.
Symptomy
W zależności od obrazu klinicznego i nasilenia objawów można wyróżnić trzy grupy: postać niemowlęcą, postać późno niemowlęcą i postać dorosłą. Postać niemowlęca jest najcięższa i rozwija się po urodzeniu, z hipotonią osiową, hiporefleksją, zezem i opóźnieniem rozwojowym. Objawy mogą być bardzo ciężkie i zdarzają się przypadki z ciężkim uszkodzeniem neurologicznym, w których pacjenci nie przeżywają dłużej niż rok. Może wystąpić hipoplazja móżdżku, hepatomegalia i retinitis pigmentosa.
W późnej postaci niemowlęcej (początek między 3 a 10 rokiem życia) występuje hipotonia, ataksja, opóźnienie rozwoju motorycznego i językowego, napady, pigmentoza siatkówki i nieprawidłowości w układzie kostnym.
Gdy objawy rozwijają się w wieku dorosłym, są zwykle mniej nasilone, występuje neuropatia obwodowa i retinitis pigmentosa. Obserwowano również nieprawidłowości układu kostnego i przedwczesne starzenie się, wady rozwojowe gruczołów, takie jak hipogonadyzm i zwiększone ryzyko zakrzepicy żył głębokich.
Zarządzanie chorobami
Leczenie pacjentów z wrodzonymi zaburzeniami glikozylacji jest objawowe. W ciężkiej postaci niemowlęcej obejmuje dbałość o zapewnienie przyjmowania kalorii (zastosowanie zgłębnika nosowo-żołądkowego lub rurki gastrostomijnej). Standardowe leczenie w przypadku napadów. Wymagana jest kontynuacja leczenia przez wielodyscyplinarny zespół obejmujący hematologów, immunologów, nefrologów, okulistów, fizjoterapeutów i logopedów.
Bibliografia
Andreotti G, Pedone E, Giordano A, et al. Biochemical phenotype of a common disease-causing mutation and a possible therapeutic approach for the phosphomannomutase 2-associated disorder of glycosylation. Mol Genet Genomic Med. 2013 May;1(1):32-44.
Altassan R, Péanne R, Jaeken J, et al. International clinical guidelines for the management of phosphomannomutase 2-congenital disorders of glycosylation: diagnosis, treatment and follow up. J Inherit Metab Dis. 2019 Jan;42(1):5-28.
Lam C, Krasnewich DM. PMM2-CDG. 2005 Aug 15 [updated 2021 May 20]. In: Adam MP, Mirzaa GM, Pagon RA, Wallace SE, Bean LJH, Gripp KW, Amemiya A, editors. GeneReviews® [Internet]. Seattle (WA): University of Washington, Seattle; 1993-2023.