Izoniazyd (Działania niepożądane)

Izoniazyd jest antybiotykiem stosowanym w leczeniu gruźlicy, działającym jako silny środek bakteriobójczy wobec Mycobacterium tuberculosis. Jego metabolizm, szczególnie związany z genotypem NAT2 (N-acetylotransferaza 2), może wpływać na jego skuteczność i ryzyko wystąpienia działań niepożądanych, takich jak hepatotoksyczność.

Gruźlica jest jedną z głównych chorób zakaźnych na świecie, powodującą około 1,6 miliona zgonów rocznie. Leczenie lekami przeciwgruźliczymi pierwszego rzutu, takimi jak ryfampicyna, izoniazyd, pirazynamid i etambutol, jest na ogół skuteczne, jednak rozwój lekooporności znacząco wpłynął na powodzenie tego leczenia.

Wprowadzony w 1952 roku izoniazyd charakteryzuje się dobrą tolerancją i niskim kosztem. Jak opisano wcześniej, leki przeciwgruźlicze powodują śmierć czynnika zakaźnego, a zatem mają działanie bakteriobójcze. W przypadku izoniazydu lek wykazuje wysoką wczesną aktywność bakteriobójczą, zmniejszając obciążenie bakteryjne o 90-95% w ciągu pierwszych kilku dni leczenia.

MECHANIZM DZIAŁANIA

Izoniazyd jest antybiotykiem stosowanym głównie w leczeniu i profilaktyce gruźlicy. Lek ten, jeden z najskuteczniejszych leków pierwszego rzutu przeciwko Mycobacterium tuberculosis, hamuje syntezę kwasu mykolowego, niezbędnego składnika ściany komórkowej bakterii, powodując jej śmierć.

PRZECIWWSKAZANIA

Izoniazydu nie należy stosować u pacjentów ze stwierdzoną nadwrażliwością na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Nie należy go również stosować u pacjentów z ciężką niewydolnością wątroby.

Lek ten wykazuje niepożądane interakcje z karbamazepiną, disulfiramem i dlatego nie zaleca się jego jednoczesnego stosowania. Ponadto zaleca się ostrożność w przypadku łączenia izoniazydu z innymi związkami, takimi jak lotne chlorowcowane środki znieczulające, antykoagulanty kumarynowe, ketokonazol, glukokortykoidy, fenytoina lub ryfampicyna.

DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE

Chociaż izoniazyd jest ogólnie bezpieczny, może powodować działania niepożądane, z których większość jest przemijająca i ma niewielkie nasilenie. Obejmują one skutki żołądkowo-jelitowe, wysypkę i świąd oraz neuropatię obwodową, chociaż częstość występowania tej ostatniej jest bardzo niska. Jednak jednym z najpoważniejszych działań niepożądanych związanych z lekami przeciwgruźliczymi jest hepatotoksyczność, która może prowadzić do niepowodzenia leczenia i zwiększonej śmiertelności u pacjentów z gruźlicą.

Izoniazyd jest metabolizowany w wątrobie głównie poprzez acetylację przez enzym N-acetylotransferazę 2 (NAT2). Gen NAT2, który koduje ten enzym, jest wysoce polimorficzny i wykazuje duże różnice w ekspresji i aktywności enzymu między osobnikami. Niektóre polimorfizmy genetyczne w genie NAT2 zostały powiązane ze zwiększonym stężeniem izoniazydu w osoczu i zwiększonym ryzykiem rozwoju hepatotoksyczności.

NAZWY HANDLOWE

Izoniazyd jest sprzedawany pod wieloma nazwami, w tym:

• Isonarif®
• Isaotamine®
• Rifamate
• Rifater®