Tioguanina, Azatiopryna, Merkaptopuryna (Dawkowanie)

Metylotransferaza tiopurynowa (TPMT) jest białkiem obecnym w organizmie w celu metabolizowania tiopuryn, substancji odgrywających istotną rolę w regulacji układu immunologicznego oraz w leczeniu różnorodnych chorób krwi, układu autoimmunologicznego czy niektórych nowotworów. Do tiopuryn zalicza się azatioprynę (AZA) i jej pochodną 6-merkaptopurynę, które są podawane jako leki zwalczające te schorzenia, a metylotransferaza tiopurynowa (TPMT) jest głównym enzymem metabolizującym.

Obecność TPMT w organizmie, zarówno jej poziom, jak i odpowiednia funkcjonalność, jest regulowana przez specyficzne geny, które są zaangażowane w jej prawidłową syntezę. Istnieją różne mutacje w genach skutkujące niedoborem TPMT. Zaburzenie to jest zazwyczaj dziedziczone autosomalnie recesywnie, tzn. oboje rodzice są bezobjawowymi nosicielami danej mutacji i przekazują zmutowany gen swoim dzieciom. Te z kolei dziedziczą niedobór TPMT.

AZATHIOPRINE

Azatiopryna to lek immunosupresyjny będący pochodną merkaptopuryny, która jest metabolicznym antagonistą puryn. Jest preferencyjnie stosowany w chorobach autoimmunologicznych z niewystarczającą odpowiedzią na kortykoidy, jak również w zapobieganiu odrzucania przeszczepów narządów u pacjentów (skojarzonych z innymi lekami immunosupresyjnymi). Najważniejsze działania wtórne azatiopryny to depresja rdzenia, nietolerancja przewodu pokarmowego i hepatotoksyczność. Należy go stosować ostrożnie u pacjentów, którzy mają podagrę lub zakażenia bakteryjne. Należy okresowo wykonywać kontrole hematologiczne i biochemiczne.

IMPLIKACJE KLINICZNE

Gdy dochodzi do nieprawidłowego działania wspomnianych genów, może to prowadzić do niedoboru TPMT, a wraz z nim do nieprawidłowego metabolizmu tiopuryn. U większości osób niedobór ten nie pociąga za sobą żadnych problemów zdrowotnych, ponieważ leczenie azatiopryną lub 6-merkaptopuryną nie jest częste. Niemniej jednak osoby, które otrzymują wspomniane leki i mają niedobór TPMT, wolniej metabolizują te leki i mogą doświadczać bardziej nieregularnych reakcji i większej ilości działań niepożądanych. Niektóre z nich obejmują nudności i wzrost transaminaz, oprócz innych, które są bardziej poważne, takie jak supresja rdzenia (niezdolność do wytwarzania nowych komórek krwi).