DNA-afkomsttest

Het genetisch profiel van Asjkenazische Joden vertelt het verhaal van een diasporagemeenschap die zich in Centraal- en Oost-Europa vormde, maar waarvan de diepste wortels liggen bij de oude volkeren van de Levant uit de IJzertijd. Hun genetisch profiel weerspiegelt deze dubbele erfenis: een voorouderlijke basis uit het Nabije Oosten, gedeeld met andere Joodse populaties, die zich vermengde met de lokale Europese bevolkingen waar hun eerste gemeenschappen zich vestigden. Een belangrijke gebeurtenis in hun geschiedenis was een ernstige bevolkingsflessenhals in de Middeleeuwen, waarbij een groep van slechts enkele honderden stichtende individuen aanleiding gaf tot de meerderheid van de huidige Asjkenazische bevolking.

Sardinië is een eiland in het centrum van de Middellandse Zee en vormt een direct genetisch venster op het prehistorische Europa. Sardiniërs worden door genetici beschouwd als de huidige bevolking die het dichtst staat bij de eerste neolithische boeren die zich ongeveer 8.000 jaar geleden vanuit Anatolië over Europa verspreidden. De reden voor hun uniciteit ligt in hun relatieve isolement; anders dan continentaal Europa heeft het eiland Sardinië een minimale genetische impact ondervonden van de massale steppemigraties uit de bronstijd die de rest van het continent wel transformeerden. Deze diepe genetische continuïteit sinds het Neolithicum maakte de bloei mogelijk van de raadselachtige Nuraghe-beschaving, bouwer van duizenden stenen torens. Vervolgens was het eiland niet volledig geïsoleerd: latere kolonisten zoals de Feniciërs en de Romeinen, en later de maritieme machten van Pisa en de Kroon van Aragon, lieten hun eigen genetische stempel achter, zij het subtieler en voornamelijk in de kustgebieden. De Sardijnse genetica vertelt dus een direct verband met de volkeren die de landbouw in Europa introduceerden, verrijkt door latere lagen van de mediterrane geschiedenis.

Deze afkomst dringt door tot in het hart van de Amazone en verbindt met de diepe geschiedenis van de inheemse volkeren die deze uitgestrekte en diverse regio al millennia bewonen. Volkeren zoals de Karitiana en de Suruí, van de Tupí-taalfamilie in Brazilië, hebben een geschiedenis van relatief isolement, waardoor hun DNA dient als een belangrijke wetenschappelijke referentie voor het begrijpen van de voorouderlijke geschiedenis van de eerste bewoners van Zuid-Amerika. Het genetisch profiel dat zij vertegenwoordigen is een pijler voor het identificeren van de erfenis van de vele volkeren die zich aanpasten en uitbreidden in het Amazonebekken. Hoewel elk Amazonevolk een unieke identiteit bezit, delen ze allemaal een diepe voorouderlijke connectie die hen onderscheidt als een van de belangrijkste takken in de stamboom van de Native Americans.

Verspreid over het noordelijke deel van het Amerikaanse continent leeft de bevolking van de inheemse Pima. Deze etnische groep telt momenteel een paar honderd mensen van zuivere Pima-genetica. Het eerste gebied dat door de Pima werd bewoond was het westen van Canada, en van daaruit breidden zij zich uit om een groot deel van het continent te bezetten. Genetisch is vastgesteld dat de Pima afstammen van de eerste bewoners van Amerika, die uit Oost-Azië kwamen.

De regio Melanesië vertelt het fascinerende verhaal van de ontmoeting tussen twee van de grootste menselijke expansies in Oceanië: de eerste bewoners uit het ijstijdperk en de latere Austronesische zeevaarders. Het oudste genetische substraat van deze eilanden werd vastgesteld door de afstammelingen van de eerste mensen die het oude continent Sahul meer dan 50.000 jaar geleden koloniseerden, dragers van een unieke Papoea-erfenis. Ongeveer 3.500 jaar geleden arriveerde een nieuwe golf migranten die Austronesische talen spraken, geassocieerd met de archeologische Lapitacultuur, vanuit het westen in Melanesië en bracht nieuwe technologieën met zich mee. Het genetische profiel van de moderne Melanesiërs is het directe resultaat van de vermenging tussen deze nieuwkomers en de reeds bestaande Papoea-bevolkingen, waardoor een gradiënt van afkomst is ontstaan die uniek is voor elke archipel en die het verhaal vertelt van de bevolking van de hele Stille Oceaan.

Anders dan meer geïsoleerde jager-verzamelaarsstammen, weerspiegelen de Oost-Afrikaanse populaties dat dit gebied een duizendjarig ontmoetingspunt is geweest tussen volkeren uit Afrika en Eurazië. Hun meest onderscheidende genetische kenmerk is een diepe fusie, die duizenden jaren geleden plaatsvond, tussen de inheemse Afrikaanse volkeren en een belangrijke migratie van boeren die vanuit het Nabije Oosten terugkeerden naar Afrika, een gebeurtenis die de bevolking van de Hoorn van Afrika, zoals de Ethiopiërs en Somaliërs, diepgaand heeft getekend. Over dit unieke substraat werden andere grote Afrikaanse migraties gelegd: de expansie van de Nilo-Saharaans sprekende herders uit de Nijlvallei, voorouders van volkeren zoals de Masai, en de komst van de boeren van de Bantoe-expansie uit het westen. Dit voorouderlijk profiel vertegenwoordigt dus een uniek tapijt, geweven met de draden van een oude Afro-Euraziatische mix en de latere dynamiek van de grote families van volkeren van Afrika, waardoor een diversiteit ontstaat die het onderscheidt van andere regio`s van het continent.

De Maghreb-regio in Noord-Afrika heeft zijn oorsprong diep geworteld in de Imazighen-volkeren (Berbers), de inheemse bewoners van de regio sinds de prehistorie. De eerste grote gebeurtenis die hun genetisch profiel vormde, was de komst van neolithische boeren uit het Nabije Oosten, wier nakomelingen ook Zuid-Europa bevolkten, waarmee ze een oude genetische band over de Middellandse Zee vestigden. Vervolgens introduceerde de Arabische expansie van de 7e eeuw een nieuwe en doorslaggevende genetische en culturele component uit het Arabisch Schiereiland, die samensmolt met de lokale bevolking. Daarom is het genetisch profiel dat geassocieerd wordt met de Maghreb-regio een rijk mozaïek, met een inheemse Imazighen-basis die is getransformeerd door deze grote migraties en verrijkt door millennia van handel via de Middellandse Zee en de Sahara.

De regio Senegambia in West-Afrika was de bakermat van grote rijken die bloeiden lang voor het contact met Europa. De afkomst van de bevolking van deze regio is diep verbonden met de Mandé-sprekende volkeren, zoals de Mandinka, die de architecten waren van invloedrijke staten, waaronder het uitgestrekte en welvarende Malirijk in de middeleeuwen. Het genetisch profiel van deze regio werd gevormd op een millennia-oude basis van West-Afrikaanse boeren, wier succesvolle aanpassing en sociale organisatie de ontwikkeling van deze complexe samenlevingen mogelijk maakten.

In het hart van West-Afrika was de regio waarin we tegenwoordig Nigeria en Ghana vinden, de bakermat van enkele van de meest verfijnde stedelijke en artistieke samenlevingen van het continent, zoals die van de Yoruba en Esan volkeren. Het is diep verbonden met de grote koninkrijken en stadstaten die hier bloeiden, zoals het Oyo-rijk en het koninkrijk Benin, en met het spirituele en artistieke centrum van Ife, beroemd om zijn onvergelijkbare bronzen kunst. Het genetische profiel van deze regio werd gevormd op een oude basis van West-Afrikaanse boeren, wier welvaart en dichte bevolking de opkomst van deze geavanceerde politieke structuren mogelijk maakten. Hun diepgaande culturele invloed verspreidde zich over de hele regio en, via de diaspora, over de hele wereld.

De West-Afrikaanse kust, in de regio die nu Sierra Leone en Liberia omvat, vinden we een zone van bossen en savannes die al eeuwenlang de thuisbasis is van Mandé-sprekende volkeren. De afkomst van deze regio is sterk verbonden met het Mende-volk en hun verwanten, wier voorouders vanuit het binnenland naar deze kuststreek migreerden en hun rijke landbouw- en sociale tradities meebrachten. Het genetisch profiel van deze populatie werd gevormd door de samensmelting van deze Mandé-migranten met de oudere inheemse groepen van de bosrijke regio, in een geschiedenis die wordt omlijst door de domesticatie van Afrikaanse rijst.

Tussen Zuid- en Zuidoost-Azië ligt een regio die Bengalen, Bangladesh en Noordoost-India omvat en die een verbindende schakel is geweest voor oude migraties. Het oudste genetische substraat van dit gebied werd gevormd door Austro-Aziatische sprekende volkeren, die worden beschouwd als een van de eerste landbouwers van de regio. Op deze basis kwamen twee grote migratiestromen samen: de expansie van Indo-Arische sprekende volkeren vanuit het westen, die de kern vormden van het Bengaalse volk, en de migraties van Tibeto-Birmaanse volkeren vanuit het noorden en oosten, die de heuvels van Noordoost-India bevolkten. Daarom vertegenwoordigt dit genetische profiel een continuüm dat op unieke wijze Zuid-Aziatische en Oost-Aziatische afkomst vermengt, wat de geschiedenis van deze regio als een eeuwenoud ontmoetingspunt weerspiegelt.

Centraal-Azië is een gebied met een groot aantal etnische groepen, voornamelijk verdeeld over vijf landen: Kazachstan, Kirgizië, Tadzjikistan, Turkmenistan en Oezbekistan. De oorsprong van deze bevolking gaat terug tot de Indo-Iraanse en Turkse expansies die eeuwen geleden plaatsvonden. Bijgevolg delen de huidige Centraal-Aziaten een grote genetische gelijkenis met de volkeren van West-Azië.

Noordwest-India, in de historische regio Gujarat, was een centrum van de Indusbeschaving en een toegangspoort voor latere migraties. Het genetisch profiel van dit volk is het resultaat van de fundamentele vermenging van twee grote voorouderlijke groepen: de inheemse bewoners van het subcontinent, verwant aan de bouwers van de Indusvallei, en de Indo-Iraans sprekende herders die in de bronstijd uit de steppen van Centraal-Azië kwamen. De verhouding van deze twee afkomsten varieert tussen de gemeenschappen, maar de steppecomponent is vaak prominent aanwezig in groepen zoals de brahmanen. Aan deze dubbele erfenis is de nalatenschap van millennia van maritieme handel langs de kusten van de Arabische Zee toegevoegd, wat het genetische en culturele tapijt van deze regio verder heeft verrijkt.

Zuid-India en Sri Lanka is een regio die een aantal van de oudste en meest continue genetische afstammingslijnen van heel Eurazië herbergt. De belangrijkste voorouderlijke component komt rechtstreeks van de eerste moderne mensen die tienduizenden jaren geleden naar het Indiase subcontinent kwamen, ook wel bekend als de jager-verzamelaars van Zuid-Azië. Deze afstammingslijn vormde de basis van de Dravidisch sprekende bevolkingsgroepen die de regio al millennia domineren. In tegenstelling tot Noord-India was de genetische impact van latere Indo-Arische migraties vanuit de Centraal-Aziatische steppe hier aanzienlijk kleiner, wat hielp om dit voorouderlijk profiel beter te bewaren.

De afkomst van de bevolkingsgroepen van de Japanse archipel vertelt een verhaal van samensmelting tussen een oud volk van jagers-verzamelaars en een latere golf van landbouwers afkomstig van het Aziatische continent. De oudste genetische basis werd gelegd door de Jōmon-volkeren, de inheemse bewoners van de eilanden gedurende millennia, wier genetische erfenis in de grootste verhouding bewaard is gebleven in het Ainu-volk van Noord-Japan. Ongeveer 3.000 jaar geleden introduceerde de komst van de Yayoi-volkeren uit het Koreaanse schiereiland de rijstteelt en een nieuwe en dominante genetische component uit Oost-Azië, die zich diep vermengde met de Jōmon-bevolking. De meeste hedendaagse Japanners (het Yamato-volk) zijn het resultaat van deze oude integratie.

"Het Koreaanse schiereiland vertelt het verhaal van de samensmelting van oude jager-verzamelaarsvolkeren met een golf van migrerende landbouwers. Het diepste genetische substraat is afkomstig van afstammingslijnen uit Noordoost-Azië, verwant aan de volkeren van het Amoerbekken, waarop de invloed van de vroege gierstboeren uit de regio van de Liao-rivier werd gesuperponeerd. De vermenging van deze twee groepen tijdens de bronstijd was de belangrijkste gebeurtenis in de vorming van het Koreaanse volk. Vervolgens resulteerde een geschiedenis van relatief geografisch isolement in een lage vermenging met andere populaties, wat ervoor heeft gezorgd dat het Koreaanse genetische profiel vandaag de dag een van de meest homogene van Azië is."

"Bedoeïenenvolkeren, nomadische herders wiens voorouderlijk thuis de uitgestrekte woestijnen van het Arabisch Schiereiland en het Nabije Oosten zijn, vertellen een verhaal dat duizenden jaren teruggaat, vóór het islamitische tijdperk. Genetisch gezien zijn bedoeïenen van uitzonderlijk belang, omdat ze worden beschouwd als de meest directe moderne vertegenwoordigers van de oude herders en jager-verzamelaars van Arabië. Het waren deze woestijnstammen die in de zevende eeuw de Arabische taal en cultuur buiten het schiereiland brachten en hun genetische component verspreidden over Noord-Afrika en de Levant. Hoewel alle bedoeïenengroepen deze diepe Arabische wortel delen, heeft hun brede verspreiding gezorgd voor diversiteit onder hen, waarbij sommige groepen affiniteiten vertonen met naburige bevolkingsgroepen."

De Druzen vormen een unieke etnoreligieuze gemeenschap afkomstig uit de Levant, waar ze zich in de 11e eeuw vestigden vanuit een tak van de Ismaëlitische islam. Kort na hun stichting sloot de gemeenschap haar geloof af voor nieuwe bekeerlingen en stelde ze een strikte praktijk van endogamie in; deze beslissing, die bijna duizend jaar werd gehandhaafd, heeft hen tot een van de meest onderscheidende "genetische isolaten" ter wereld gemaakt. Als gevolg hiervan is hun genetisch profiel een buitengewoon venster op de bevolkingen van de Levant uit de middeleeuwen, dat een opmerkelijke homogeniteit laat zien tussen de Druzen-gemeenschappen in verschillende landen in de regio, zoals Syrië of Libanon. Deze erfenis vertelt dus een verhaal van uitzonderlijke cohesie, waarin het behoud van een unieke culturele en religieuze identiteit hand in hand is gegaan met het behoud van een unieke genetische afstamming.