Bipolaire stoornis

Bipolaire stoornis is een psychische aandoening die wordt gekenmerkt door extreme stemmingswisselingen die van invloed zijn op de stemming, het denken, het gedrag en het vermogen om activiteiten van het dagelijks leven uit te voeren. De aandoening treedt maanden of jaren op, in fasen, waarbij rustig en normaal gedrag wordt afgewisseld met manische en depressieve episoden. Volgens de WHO lijden wereldwijd 45 miljoen mensen aan deze ziekte en is het de zesde oorzaak van invaliditeit in de wereld.

De oorzaak is van biologische en genetische oorsprong. Het limbisch systeem is verantwoordelijk voor het reguleren van emoties en het handhaven van een stabiele stemming al naar gelang de omstandigheden. Bij mensen met een bipolaire stoornis functioneert het limbisch systeem niet goed, zodat hun stemming zonder duidelijke reden abrupt verandert.

Daarnaast zijn er een aantal risicofactoren die de ziekte kunnen helpen uitlokken:

• Familiegeschiedenis. Bipolaire stoornis heeft een sterke genetische basis, waardoor het risico aanzienlijk toeneemt als er directe familieleden zijn die aan de ziekte lijden.
• Consumptie van drugs zoals cannabis of cocaïne.
• Bepaalde geneesmiddelen, zoals corticoïden, kunnen bij gevoelige mensen episoden uitlokken.
• Kinderbevalling en postpartum. Bij sommige vrouwen kunnen deze als triggers werken. Bovendien zijn vrouwen die vatbaar zijn voor of gediagnosticeerd zijn met een bipolaire stoornis, vatbaarder voor postpartum depressie.
• Medicatieontwenning. Dit is de belangrijkste risicofactor en oorzaak van terugval bij mensen die gediagnosticeerd zijn met een bipolaire stoornis.

Bipolaire stoornis wordt gekenmerkt door afwisselend manische episoden en depressieve episoden, van variabele duur. Elk van de fasen wordt gekenmerkt door verschillende aspecten, hoewel de uitingsvormen van persoon tot persoon sterk kunnen verschillen.

De manische fase wordt gekenmerkt door:

• Normale episoden van optimisme, nervositeit of spanning.
• Agitatie, verhoogde activiteit of energie.
• Extra gevoel van welzijn.
• verminderde behoefte aan slaap.
• Roekeloos gedrag en gebrek aan zelfbeheersing.
• afleiding.

De depressieve fase kan op haar beurt de volgende symptomen omvatten:

• Droosteloosheid of een lage stemming.
• moeilijkheden om zich te concentreren.
• Eetproblemen, slechte eetlust en gewichtsverlies.
• vermoeidheid en moeheid.
• Gevoelens van waardeloosheid of schuld.
• Verlies van plezier in activiteiten waar men vroeger van genoot.
• Verlies van gevoel van eigenwaarde.
• Dachten aan dood of zelfmoord.
• moeilijk in slaap vallen of te veel slapen.
• Terugtrekking uit vrienden of activiteiten waar men vroeger van genoot.

Beide fasen kunnen duidelijke moeilijkheden veroorzaken bij het uitvoeren van dagelijkse activiteiten zoals werk, school, sociale activiteiten of relaties.

Er is geen effectieve manier om een bipolaire stoornis te voorkomen. Vroegtijdige behandeling kan echter helpen voorkomen dat de stoornis verergert en kan leiden tot een goede kwaliteit van leven.

Als bij u een bipolaire stoornis is vastgesteld of als u een eerstegraads familielid hebt dat hieraan lijdt, is het belangrijk om het volgende in gedachten te houden:

• Let op de waarschuwingssignalen. Door de symptomen in een vroeg stadium te behandelen, kunnen de gevolgen ervan tot een minimum worden beperkt.
• Mijd drugs en alcohol.
• Houd een goede slaaphygiëne.
• Neem medicatie op de juiste manier in. Het staken van de behandeling of het verlagen van de dosis kan nieuwe episodes helpen uitlokken.