Multipel myeloom

Multipel myeloom is een vorm van kanker die ontstaat in het beenmerg, meer bepaald in de plasmacellen, een type witte bloedcel dat gespecialiseerd is in de productie van antilichamen. Het is verantwoordelijk voor 10% van de hematologische kankers.

Bij multipel myeloom hopen kankercellen zich op en verdringen gezonde cellen. Bovendien produceren de afwijkende plasmacellen, in plaats van nuttige antilichamen, abnormale eiwitten (M-eiwit) die tot complicaties kunnen leiden. De cellen worden kankerachtig door veranderingen in hun genetisch materiaal, maar de oorzaken van multipel myeloom zijn niet helemaal duidelijk.

Er zijn echter bepaalde factoren die het risico op het ontwikkelen van de aandoening kunnen verhogen:

• Ouderdom en geslacht. Het risico neemt duidelijk toe met de leeftijd en ontwikkelt zich vooral na het 65e levensjaar. Het komt ook vaker voor bij mannen dan bij vrouwen.
• Etnische afkomst. De incidentie van de ziekte is hoger bij mensen van Afrikaanse afkomst.
• Familiegeschiedenis van monoklonale gammopathie van onzekere betekenis. Dit is een relatief goedaardige ziekte die, net als multipel myeloom, wordt gekenmerkt door een toename van M-eiwit.

De symptomen van multipel myeloom zijn het gevolg van de ongecontroleerde woekering van een kloon van plasmacellen (antilichamen producerend) in het beenmerg. Hoewel sommige patiënten helemaal geen symptomen hebben, zijn de meest voorkomende symptomen de volgende:

• Botproblemen zoals pijn, meestal in de rug, heupen en schedel, zwakte en zelfs fracturen.
• Laag aantal bloedcellen, vooral rode bloedcellen (anemie), leukopenie en/of trombocytopenie.
• Verhoogde calciumspiegels in het bloed die zich onder andere kunnen uiten als overmatige dorst (polydipsie), polyurie, nierproblemen, constipatie, verlies van eetlust en/of buikpijn.
• Betrokkenheid van het zenuwstelsel, wat zich kan uiten als rugpijn, gevoelloosheid, spierzwakte, verwardheid of duizeligheid.
• Nierbeschadiging door ophoping van M-eiwit wat gepaard kan gaan met zwakte, jeuk of zwelling.
• Terugkerende infecties. De afname van cellen van het immuunsysteem (witte bloedcellen) zorgt ervoor dat multipel myeloompatiënten vaker ziek worden en minder goed reageren op de behandeling.

Voor sommige kankersoorten zijn er bekende risicofactoren die verantwoordelijk zijn voor de meeste gevallen. Voor andere kankers zijn er technieken voor vroege opsporing die behandeling mogelijk maken voordat het invasieve kankers worden. Bij multipel myeloom zijn echter maar weinig gevallen gerelateerd aan vermijdbare factoren, waardoor preventie erg moeilijk is.

Multipel myeloom begint als een monoklonale gammopathie van onzekere betekenis of een botplasmacytoom, maar er is momenteel geen manier bekend om progressie naar multipel myeloom te voorkomen.