Het bestaat uit het afsterven van hartweefsel (myocardium) ten gevolge van obstructie, door verschillende oorzaken, van de kransslagaders die het van zuurstof voorzien. De ziekte heeft momenteel een leeftijdsgestandaardiseerde incidentie van 276 gevallen per 100.000 personen, en is de belangrijkste oorzaak van overlijden en invaliditeit in de algemene bevolking.
Myocard infarct
Een acute tijdelijke afsluiting van een of meer kransslagaders die het hart van bloed en voedingsstoffen voorzien, kan leiden tot een acuut myocardinfarct als gevolg van een gebrek aan zuurstoftoevoer (ischemie). Afhankelijk van het getroffen gebied zal de hartfunctie in meer of mindere mate worden aangetast. Deze arteriële occlusie kan verschillende oorzaken hebben.
- De meeste hartaanvallen worden veroorzaakt door het scheuren van cholesterolafzettingen of plaques in de wanden van de slagaders die de diameter van de slagaders geleidelijk vernauwen, bekend als atherosclerose. Tijdens een hartaanval kan een plaque scheuren en cholesterol en andere stoffen in de bloedbaan doen terechtkomen, waarbij op de plaats van de breuk een klonter wordt gevormd die de bloedstroom kan blokkeren.
- De verstopping van de kransslagaders kan ook worden veroorzaakt door een luchtbel (embolie) die vast komt te zitten in een kransslagader.
- Een andere uitlokkende oorzaak is een spasme of samentrekking van de kransslagaders waardoor de bloedstroom in een deel van de hartspier wordt afgesloten. Roken of drugsmisbruik kunnen een levensbedreigende spasme veroorzaken.
Familiegeschiedenis van myocardinfarct, vooral op vroege risicoleeftijden (vóór 55 of 65 jaar voor respectievelijk mannen en vrouwen) vormt een relevante genetische factor voor myocardinfarct, maar er zijn nog andere factoren die bijdragen tot het optreden van sommige van deze oorzaken:
- Leeftijd. Mannen vanaf 45 jaar en vrouwen vanaf 55 jaar.
- Tabaksgebruik en langdurige blootstelling aan passief roken.
- Hoge bloeddruk omdat die de kransslagaders kan beschadigen. Wanneer dit gepaard gaat met obesitas, een hoog cholesterolgehalte of diabetes, bekend als het metabool syndroom, neemt het risico nog meer toe.
- Hoge niveaus van totaal cholesterol of LDL of triglyceriden verhogen het risico op een infarct, terwijl hoge niveaus van HDL het zouden verminderen.
- Obesitas is gerelateerd aan een hoog cholesterolgehalte in het bloed, hoge triglyceriden, hoge bloeddruk en diabetes.
- Het hebben van zowel diabetes type I als diabetes type II verhoogt het risico op het krijgen van een hartaanval.
- Een inactieve levensstijl draagt bij aan een hoog cholesterolgehalte in het bloed, overgewicht en zelfs hoge bloeddruk.
- Stress.
- Gebruik van illegale stimulerende drugs zoals cocaïne of amfetaminen kan kransslagaderverkramping veroorzaken.
Symptomen
Niet alle mensen die een hartaanval krijgen, hebben dezelfde symptomen of dezelfde ernst; sommigen hebben zelfs helemaal geen symptomen. Bovendien, hoewel de hartaanval soms plotseling kan optreden, gaat deze vaak gepaard met waarschuwingssignalen en symptomen in de uren, dagen of weken ervoor. Hieronder volgen de meest voorkomende symptomen van een myocardinfarct:
- Intense druk, volheid, beklemming, pijn of ongemak in het midden van de borstkas die langer dan een paar minuten aanhouden en zich kunnen uitbreiden naar de schouders, nek, armen of kaak.
- Pijn op de borst die verergert of niet verbetert met rust, en gepaard kan gaan met zweten, koude en klamme huid, bleekheid, kortademigheid, misselijkheid of braken, duizeligheid of flauwvallen, onverklaarbare zwakte of vermoeidheid, snelle of onregelmatige polsslag.
Hoewel pijn op de borst het belangrijkste teken is, kan het ook verward worden met andere aandoeningen zoals indigestie, pleuritis, longontsteking, of brandend maagzuur.
Preventie
Het verminderen of beperken van risicofactoren kan het tijdstip van een myocardinfarct vertragen en de ernst ervan verminderen als het toch optreedt:
- Stop met roken. Roken beschadigt en vernauwt de bloedvaten, waardoor het risico op coronaire hartziekten toeneemt. Vermijd passief roken.
- Eet een dieet met weinig vet, cholesterol, zout en suikers, inclusief fruit, groenten, vis en omega-3 vetzuren.
- Verlies gewicht, beweeg regelmatig en behoud een actieve levensstijl.
- Limiteer alcoholgebruik.
- vermijd stress.
- Periodiek controleren en voorkomen van hoge bloeddruk, hoog cholesterolgehalte en diabetes.
13,5 miljoen varianten
89 loci
Bibliografie
Shah ASV et al. Klinische belasting, impact van risicofactoren en uitkomsten na myocardinfarct en beroerte: A 25-year individual patient level linkage study. Lancet Reg Health Eur. 2021;7:100141.
Johns Hopkins Medicine Institute. Hartaanval [april 2022]
Ojha N et al. Myocardiaal infarct [april 2022]
Hartiala JA et al. Genoomwijde analyse identificeert nieuwe vatbaarheidsloci voor myocardinfarct. European Heart Journal. 2021 Mar;42(9):919-933.