Rusteloze benen syndroom

Het is een slaapstoornis, aanwezig bij 5-10% van de bevolking, gekenmerkt door een gevoel van onbehagen in de benen en een oncontroleerbare en dringende drang om ze te bewegen. Het treedt vaak op aan het eind van de dag, met een grotere intensiteit in rustposities of lange perioden van onbeweeglijkheid, wat vaak de slaap en rust belemmert, en leidt tot een verminderd functioneren overdag.

De onderliggende oorzaak is momenteel onbekend. Een genetische component is beschreven als meer relevant, vooral in gevallen van een vroeg begin van de symptomen. Onderzoek wijst ook op een stoornis in de werking van dopamine, een neurotransmitter die betrokken is bij de regulatie van beweging, of op een verstoring van het evenwicht ervan ten opzichte van serotonine. Bovendien lijkt het in een deel van de gevallen ook geassocieerd te zijn met andere gelijktijdige pathologieën:

• Ironstekort waarschijnlijk gerelateerd aan verandering op het niveau van bewegingscontrole door dopamine, dat ijzer nodig heeft voor zijn goede werking.
• Nierinsufficiëntie in het laatste stadium en hemodialyse, die gepaard kunnen gaan met ijzertekort of bloedarmoede, evenals andere biochemische afwijkingen die het rustelozebenensyndroom kunnen uitlokken of verergeren.
• Onvoldoende bloedcirculatie in de benen of spieraandoeningen.
• Vitamine- of mineralentekorten.
• Alcohol-, nicotine- en cafeïnegebruik.
• Zwangerschap, vooral in het laatste trimester, hoewel ze in de meeste gevallen een paar weken na de bevalling verdwijnen.
• Neuropathie (zenuwbeschadiging) die de voeten of handen aantast.
• Slaapgebrek en andere stoornissen zoals apneu kunnen de symptomen verergeren of uitlokken.
• Zekere geneesmiddelen die de symptomen kunnen verergeren, zoals geneesmiddelen die worden gebruikt om misselijkheid te voorkomen, antipsychotica, antidepressiva die serotonine verhogen, of geneesmiddelen tegen verkoudheid of allergie die antihistaminica bevatten.

Het kan op elke leeftijd ontstaan, maar komt het meest voor in het vierde decennium van het leven. Het belangrijkste symptoom is de behoefte om de benen te bewegen. Het treedt meestal op aan beide zijden van het lichaam en minder vaak treden deze sensaties op in de armen en zelden in de borst of het hoofd. De sensaties in de ledematen worden verlicht door beweging, zoals strekken, schudden van de benen of lopen. De symptomen variëren vaak in intensiteit, zelfs van dag tot dag en van persoon tot persoon. Soms verdwijnen ze zelfs voor een bepaalde tijd, om later weer op te treden, hoewel de symptomen over het algemeen in de loop van de tijd ernstiger worden.

Het kan gepaard gaan met nachtelijke spasmen in de benen. Dit kan gepaard gaan met periodic limb movement disorder tijdens de slaap, die vaak gelijktijdig optreedt.

De sensaties die optreden zijn moeilijk te definiëren, en worden meestal omschreven als tintelend, trekkend, kloppend, pijnlijk, jeukend of elektrisch geladen.

Er zijn geen specifieke maatregelen beschikbaar om het rustelozebenensyndroom te voorkomen, maar veranderingen in de levensstijl kunnen helpen de symptomen van het rustelozebenensyndroom te verlichten:

• Stel een goede slaaphygiëne in door een regelmatig dagschema van ten minste 7 uur in een koele, rustige, comfortabele omgeving op te stellen. Vermijd grote maaltijden voor het slapengaan, en neem minstens 2 uur de tijd na het avondeten.
• Matige en regelmatige lichaamsbeweging kan de symptomen verlichten. Intensieve lichaamsbeweging of lichaamsbeweging vlak voor het slapengaan kan de symptomen echter verergeren.
• Vermijd of verminder de dagelijkse hoeveelheid cafeïne, zowel in de vorm van koffie of thee als in andere voedingsmiddelen zoals chocolade of cola.
• Stop met roken en verminder het alcoholgebruik.
• Het ontspannen van de musculatuur met baden en warmwatermassages.
• Het gebruik van koude of warmte, of afwisselend in de vorm van kompressen, kan de sensaties in de extremiteiten verminderen.
• Verminder stress zo veel mogelijk. Probeer meditatie, yoga, zachte muziek of andere opties.
• Begraaf mogelijke oorzaken die kunnen bijdragen aan het rustelozebenensyndroom, zoals ijzertekort, gebruik van verwante geneesmiddelen, nierfunctie-afwijkingen, enz.