Schizofrenie

Schizofrenie is een chronische, ernstige en invaliderende psychiatrische stoornis waarbij getroffen personen de realiteit abnormaal interpreteren. De ziekte kan een combinatie van hallucinaties, wanen en ernstige denk- en gedragsstoornissen veroorzaken. Dit kan angst veroorzaken en getroffen personen teruggetrokken en gemakkelijk prikkelbaar maken. Het treft ongeveer 24 miljoen mensen wereldwijd.

De exacte oorzaken van de ziekte zijn onbekend, maar men denkt dat het het resultaat is van een combinatie van genetica en omgevings- en/of psychosociale factoren die ontregeling van de hersenfysiologie veroorzaken. Studies die tot nu toe zijn uitgevoerd, tonen aan dat de getroffenen een onevenwicht in de niveaus van neurotransmitters ervaren.

Onder de risicofactoren die kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van deze aandoening zijn:

• Aanwezigheid van andere niet-gediagnosticeerde psychische stoornissen.
• Enkele complicaties tijdens zwangerschap en geboorte, zoals ondervoeding of blootstelling aan gifstoffen of virussen die de hersenontwikkeling kunnen beïnvloeden.
• Gebruik van psychoactieve of psychotrope drugs tijdens de adolescentie en jeugd.

Schizofrenie wordt meestal gediagnosticeerd vóór de leeftijd van 30 jaar en komt zeer zelden voor bij kinderen en na de leeftijd van 45 jaar. Symptomen omvatten problemen met denken, gedrag en emoties. De tekenen en symptomen kunnen variëren. De meest voorkomende zijn de volgende:

• Waanideeën: getroffenen hebben valse overtuigingen die geen basis hebben in de realiteit, zoals geloven dat ze worden lastiggevallen of dat er een ramp zal gebeuren.
• Hallucinaties, die inhouden dat je dingen ziet of hoort die niet bestaan. Ze kunnen betrekking hebben op elk van de zintuigen, maar stemmen horen is het meest voorkomend.
• Gedesorganiseerd of abnormaal motorisch gedrag, wat kan inhouden dat je weigert instructies op te volgen, een ongepaste houding aanneemt of niet reageert in beweging.
• Verstoorde communicatie, met onzinnige gesprekken.
• Negatieve symptomen worden geassocieerd met de verstoring van normale emoties en gedragingen. Ze zijn moeilijker te herkennen. Mensen met negatieve symptomen hebben hulp nodig bij dagelijkse taken.
• Bij adolescenten kunnen sociale terugtrekking, verminderde schoolprestaties, prikkelbaarheid en gebrek aan motivatie optreden.

Het is gebruikelijk dat de symptomen in de loop van de tijd veranderen in termen van type en ernst, met afwisselende perioden van verslechtering en remissie.

De exacte oorzaken van schizofrenie zijn onbekend, dus volledige preventie van de ziekte is niet mogelijk. Het is bekend dat verschillende factoren bijdragen aan het ontstaan ervan. Onder de niet-wijzigbare factoren is de meest bekende genetische aanleg: 10% van de mensen met schizofrenie heeft een naaste verwant (ouders, broers en zussen) die ermee is gediagnosticeerd.

Er zijn ook een aantal acties die kunnen helpen het risico op het ontstaan van de ziekte te verminderen:

• Controle tijdens de zwangerschap en na de bevalling om complicaties zoals ondervoeding van de baby, pre-eclampsie of vroege behandeling van mogelijke neonatale infecties te vermijden.
• Vermijd het gebruik van drugs zoals cannabis, alcohol of cocaïne.
• Vermijd blootstelling aan traumatische gebeurtenissen bij kinderen en adolescenten.
• Onderhoud goede sociale relaties, die helpen om een goed zelfbeeld te hebben, stress te verminderen en je niet eenzaam te voelen.
• Stressbeheer.
• Gebruik beschermende maatregelen tegen hoofdletsels, zoals een helm bij het fietsen of motorrijden.
• Gezonde levensstijl, met regelmatige lichaamsbeweging en het eten van gezonde voeding.

Schizofrenie vereist levenslange behandeling, zelfs als de symptomen verdwijnen. De beschikbare multidisciplinaire behandelingen, die farmacologische en psychiatrische benaderingen omvatten, helpen de ziekte effectief onder controle te houden en het optreden van episodes te voorkomen.