Aangeboren afwijking van de glycosylering type 1a (PMM2-CDG)
Congenitale glycosyleringsstoornissen zijn aangeboren stofwisselingsfouten die worden gekenmerkt door een gebrekkige activiteit van enzymen die betrokken zijn bij glycosyleringsprocessen (wijziging van eiwitten en andere macromoleculen door toevoeging en verwerking van oligosaccharide zijketens). De meest voorkomende is congenitale glycosyleringsstoornis type 1a, die wordt veroorzaakt door een tekort aan het enzym fosfomannomutase 2 en autosomaal recessief overerft.
De stoornis heeft naar schatting een frequentie in de algemene bevolking van 1 geval per 50.000-100.000 personen.
Symptomen
Er kunnen drie groepen worden onderscheiden op basis van de klinische en de ernst van de symptomen, de infantiele vorm, de late infantiele vorm en de volwassen vorm. De infantiele vorm is de ernstigste en ontwikkelt zich na de geboorte, met axiale hypotonie, hyporeflexie, strabisme en ontwikkelingsachterstand. De symptomen kunnen zeer ernstig zijn en er zijn gevallen met ernstige neurologische schade waarbij de patiënten niet langer dan een jaar overleven. Cerebellaire hypoplasie, hepatomegalie en retinitis pigmentosa kunnen voorkomen.
In de late infantiele vorm (begin tussen 3-10 jaar) komen hypotonie, ataxie, vertraagde motorische en taalontwikkeling, toevallen, retinitis pigmentosa en skeletafwijkingen voor.
Als de symptomen zich op volwassen leeftijd ontwikkelen, zijn ze meestal minder ernstig, komen perifere neuropathie en retinitis pigmentosa voor. Ook zijn skeletafwijkingen en vroegtijdige veroudering, ontwikkelingsstoornissen van de klieren zoals hypogonadisme en een verhoogd risico op diepe veneuze trombose waargenomen.
Beheer van de ziekte
De behandeling van patiënten met een congenitale glycosylatiestoornis is symptomatisch. Bij de ernstige infantiele vorm omvat deze zorg voor calorie-inname (gebruik van nasogastrische buis of gastrostomie). Standaardbehandeling voor aanvallen. Follow-up door een multidisciplinair team met hematologen, immunologen, nefrologen, oogartsen, fysiotherapeuten en logopedisten is noodzakelijk.
Geanalyseerde genen
Bibliografie
Andreotti G, Pedone E, Giordano A, et al. Biochemical phenotype of a common disease-causing mutation and a possible therapeutic approach for the phosphomannomutase 2-associated disorder of glycosylation. Mol Genet Genomic Med. 2013 May;1(1):32-44.
Altassan R, Péanne R, Jaeken J, et al. International clinical guidelines for the management of phosphomannomutase 2-congenital disorders of glycosylation: diagnosis, treatment and follow up. J Inherit Metab Dis. 2019 Jan;42(1):5-28.
Lam C, Krasnewich DM. PMM2-CDG. 2005 Aug 15 [updated 2021 May 20]. In: Adam MP, Mirzaa GM, Pagon RA, Wallace SE, Bean LJH, Gripp KW, Amemiya A, editors. GeneReviews® [Internet]. Seattle (WA): University of Washington, Seattle; 1993-2023.
