Familiale borstkanker

De aanwezigheid van pathogene varianten in de BRCA1- en BRCA2-genen zijn relevante risicofactoren voor de ontwikkeling van borst- en eierstokkanker bij vrouwen. Bovendien zijn ze niet alleen predisponerend voor deze tumortypes, maar dragen ze ook bij aan de kans op prostaatkanker bij mannen en verhogen ze het risico op alvleesklierkanker bij beide geslachten.

Borstkanker is een kwaadaardige tumor die ontstaat in het weefsel van de borstklier. Wanneer de kankercellen ontstaan in het klierweefsel van de borst en het vermogen hebben om omliggende gezonde weefsels binnen te dringen, spreken we van borstkanker. Wereldwijd is het de meest gediagnosticeerde kwaadaardige tumor en de belangrijkste oorzaak van sterfte door kanker bij vrouwen.

Geschat wordt dat 5-10% van de borstkankers erfelijk is en een autosomaal dominant overervingspatroon volgt. Erfelijke borstkanker (HBC) is in de meeste gevallen te wijten aan een mutatie in de BRCA1- of BRCA2-genen.

Symptomen

HBC wordt gekenmerkt door een verhoogd risico op borstkanker bij mannen en vrouwen, een verhoogde aanleg voor eierstok- en eileiderkanker bij vrouwen en, in mindere mate, een verhoogd risico op andere vormen van kanker, zoals prostaatkanker bij mannen, alvleesklierkanker en melanoom.

Symptomen die kunnen wijzen op de aanwezigheid van borstkanker zijn onder meer:

Een knobbel of gebied met verdikt weefsel in de borst, bovenborst of oksel.
Huidveranderingen, zoals rimpels of bobbels.
Een verandering in de kleur van de borst, die rood of gezwollen kan lijken.
veranderingen in de tepel, bijvoorbeeld dat deze is ingetrokken (omgekeerd).
Uitslag (eczeemachtig), schilfering of korstvorming op of rond de tepel.
Ongewoon vocht (afscheiding) uit de tepels.
Veranderingen in de grootte of vorm van de borst.
Het meest voorkomende symptoom van borstkanker bij mannen is een knobbel in de borststreek.

Beheer van de ziekte

Screening op borstkanker op jongere leeftijd en jaarlijkse follow-ups (mammografieën en screening met MRI) worden aanbevolen.

Profylactische chirurgie (bilaterale mastectomie en salpingo-oophorectomie) of chemopreventie met geneesmiddelen zoals tamoxifen en raloxifeen kunnen worden toegepast bij personen met een verhoogd risico op kanker.

Geanalyseerde genen

BRCA1 BRCA2

Bibliografie

Antoniou AC, Spurdle AB, Sinilnikova OM, et al . Common breast cancer-predisposition alleles are associated with breast cancer risk in BRCA1 and BRCA2 mutation carriers. Am J Hum Genet. 2008 Apr;82(4):937-48.

Fentiman IS. The biology of male breast cancer. Breast. 2018 Apr;38:132-135.

Nielsen FC, van Overeem Hansen T, Sørensen CS. Hereditary breast and ovarian cancer: new genes in confined pathways. Nat Rev Cancer. 2016 Sep;16(9):599-612.

PDQ Cancer Genetics Editorial Board. Genetics of Breast and Gynecologic Cancers (PDQ®): Health Professional Version. 2022 Nov 4. In: PDQ Cancer Information Summaries [Internet]. Bethesda (MD): National Cancer Institute (US); 2002-.

Petrucelli N, Daly MB, Pal T. BRCA1- and BRCA2-Associated Hereditary Breast and Ovarian Cancer. 1998 Sep 4 [updated 2022 May 26]. In: Adam MP, Everman DB, Mirzaa GM, Pagon RA, Wallace SE, Bean LJH, Gripp KW, Amemiya A, editors. GeneReviews® [Internet]. Seattle (WA): University of Washington, Seattle; 1993-2023.

Rebbeck TR, Friebel TM, Friedman E, et al . Mutational spectrum in a worldwide study of 29,700 families with BRCA1 or BRCA2 mutations. Hum Mutat. 2018 May;39(5):593-620.

Thouvenot P, Ben Yamin B, Fourrière L, et al . Functional Assessment of Genetic Variants with Outcomes Adapted to Clinical Decision-Making. PLoS Genet. 2016 Jun 6;12(6):e1006096.

Winter C, Nilsson MP, Olsson E, et al . Targeted sequencing of BRCA1 and BRCA2 across a large unselected breast cancer cohort suggests that one-third of mutations are somatic. Ann Oncol. 2016 Aug;27(8):1532-8.

Yamauchi H, Takei J . Management of hereditary breast and ovarian cancer. Int J Clin Oncol. 2018 Feb;23(1):45-51.