Glycogeen opslagziekte type 3

Glycogeen debranching enzyme (GDE) deficiëntie, of glycogenose type 3 (GSD-3), is een glycogeen opslag ziekte die wordt gekenmerkt door ernstige spierzwakte en leverziekte.

De ziekte wordt veroorzaakt door mutaties in het AGL-gen, waardoor een tekort aan GDE ontstaat. Het GDE-enzym werkt samen met het enzym glycogeenfosforylase bij de afbraak van glycogeen (een stof die ons lichaam gebruikt om glucose op te slaan). De deficiëntie kan de lever en de spieren (subtype 3a) of alleen de lever (subtype 3b) aantasten.

De prevalentie wordt geschat op ongeveer 1 geval per 100.000 geboorten (kan hoger zijn bij Noord-Afrikanen).

GSD-3a is het meest voorkomende subtype (85% van de gevallen). Het ontwikkelt zich meestal op de kinderleeftijd en veroorzaakt hepatomegalie of vergroting van de lever, groeiachterstand (korte gestalte) en af en toe aanvallen in verband met een lage bloedsuikerspiegel. De hepatomegalie kan op volwassen leeftijd verdwijnen. Spierzwakte ontwikkelt zich langzaam en progressief, waarbij zowel de skelet- als de hartspier worden aangetast, wat soms leidt tot hypertrofische cardiomyopathie.

Als de ziekte op lange termijn niet onder controle wordt gehouden, kunnen patiënten complicaties ontwikkelen zoals diabetes type 2, leverfalen en hepatocellulair carcinoom.

De behandeling bestaat uit een specifiek dieet dat rijk is aan eiwitten en complexe koolhydraten, met voortgezette nasogastrische sondevoeding in geval van hypoglykemie of frequente maaltijden en supplementatie met rauw zetmeel. Bij patiënten met cardiomyopathie en myopathie kan het gebruik van middellange-keten-triglyceriden en/of ketogene supplementen, al dan niet in combinatie met een eiwitrijk dieet, voordelen opleveren. Patiënten krijgen vaak vitamine D en calcium toegediend om osteoporose te voorkomen.