Homocystinurie als gevolg van MTHFR-deficiëntie
Homocystinurie is een erfelijke aandoening die het metabolisme van homocysteïne aantast, een aminozuur dat essentieel is voor de groei van cellen en weefsels. Dit stofwisselingsdefect is voornamelijk te wijten aan een tekort aan het enzym cystathionine-bèta synthase of CBS, bekend als klassieke homocystinurie, maar er zijn ook andere typen homocystinurie, zoals die welke worden veroorzaakt door een tekort aan MTHFR, MTR, MTRR en MMADHC, en andere geassocieerde defecten zoals methylmalonzuuremie type cblC, cblD en cblD.
Homocystinurie kan optreden wanneer het lichaam onvoldoende van het MTHFR-enzym produceert of wanneer het geproduceerde enzym niet functioneel is. De belangrijkste functie van het MTHFR-enzym is het katalyseren van de omzetting van homocysteïne in methionine, twee belangrijke aminozuren. Bij een MTHFR-deficiëntie is er dus een stijging van het homocysteïnegehalte en een daling van het methioninegehalte in bloed en urine, waardoor het karakteristieke ziektebeeld ontstaat.
Homocystinurie treft ten minste 1 op de 200.000 tot 335.000 mensen wereldwijd.
Symptomen
MTHFR-deficiëntie homocystinurie is een multisysteemaandoening die het bindweefsel, de spieren, het centrale zenuwstelsel en het cardiovasculaire systeem aantast. De symptomen kunnen optreden in het eerste levensjaar (apneu, microcefalie en toevallen) of op volwassen leeftijd, waarbij vooral cognitieve stoornissen, psychiatrische stoornissen en beroertes voorkomen. In het algemeen geldt: hoe vroeger de symptomen optreden, hoe ernstiger de ziekte. Sommige volwassen patiënten kunnen asymptomatisch zijn.
Verhoogde plasmahomocysteïnespiegels kunnen ook andere oorzaken hebben, zoals voedingstekorten van vitaminecofactoren, bepaalde medicijnen of de aanwezigheid van andere aandoeningen. Andere factoren die in verband worden gebracht met een verhoogd homocysteïnegehalte zijn leeftijd, mannelijk geslacht, roken, koffiegebruik, hoge bloeddruk, ongunstig lipidenprofiel, verhoogd creatinine en slechte voeding.
Beheer van de ziekte
Behandeling met een speciaal dieet en medicijnen kan de ontwikkeling van de bovengenoemde complicaties voorkomen, maar er moet vroeg in het leven mee worden begonnen om echt effectief te zijn. Daarom is het van het grootste belang de aanleg voor de ontwikkeling van de ziekte te bestuderen en te begrijpen.
Geanalyseerde genen
Bibliografie
Burda P, Suormala T, Heuberger D, et al . Functional characterization of missense mutations in severe methylenetetrahydrofolate reductase deficiency using a human expression system. J Inherit Metab Dis. 2017 Mar;40(2):297-306.
Burda P, Schäfer A, Suormala T, et al . Insights into severe 5,10-methylenetetrahydrofolate reductase reductase deficiency: molecular genetic and enzymatic characterization of 76 patients. Hum Mutat. 2015 Jun;36(6):611-21.
Froese DS, Huemer M, Suormala T, et al . Mutation Update and Review of Severe Methylenetetrahydrofolate Reductase Deficiency. Hum Mutat. 2016 May;37(5):427-38.
Goyette P, Christensen B, Rosenblatt DS, Rozen R . Severe and mild mutations in cis for the methylenetetrahydrofolate reductase (MTHFR) gene, and description of five novel mutations in MTHFR. Am J Hum Genet. 1996 Dec;59(6):1268-75.
Strauss KA, Morton DH, Puffenberger EG, et al . Prevention of brain disease from severe 5,10-methylenetetrahydrofolate reductase deficiency. Mol Genet Metab. 2007 Jun;91(2):165-75.
Wiedemann A, Chery C, Coelho D, et al . Mutations in MTHFR and POLG impaired activity of the mitochondrial respiratory chain in 46-year-old twins with spastic paraparesis. J Hum Genet. 2020 Jan;65(2):91-98.
