Klassieke homocystinurie als gevolg van CBS-deficiëntie

Homocysteïne is een tussenproduct van aminozuren, gevormd door de omzetting van methionine in cysteïne. Veranderingen in de genen die betrokken zijn bij het metabolisme kunnen leiden tot de accumulatie van homocysteïne, die schadelijk is voor het lichaam. Klassieke homocystinurie door CBS-deficiëntie is de meest voorkomende aangeboren aandoening van het methioninemetabolisme en beïnvloedt het CBS-gen dat codeert voor het enzym cystathionine-bèta-synthase. Veranderingen in CBS kunnen leiden tot een verhoogde homocysteïneconcentratie in lichaamsvloeistoffen, bekend als homocystinurie of hyperhomocysteïnemie, die een reeks vasculaire en neurologische complicaties kan veroorzaken, variërend van mild tot ernstig, afhankelijk van de mate waarin de enzymactiviteit is aangetast.

De wereldwijde prevalentie van homocystinurie wordt geschat op 1 geval per 200.000 inwoners tot 1 geval per 350.000 inwoners. Het komt echter het meest voor in New South Wales, Australië (1/60.000), Ierland (1/65.000), Duitsland (1/17.800) en Qatar (1/1.800).

Zuigelingen met homocystinurie zijn normaal bij de geboorte en de symptomen, die tijdens de kinderjaren optreden, zijn aspecifiek en omvatten groei- en ontwikkelingsachterstand. De diagnose wordt meestal gesteld na het derde levensjaar, wanneer bilaterale subluxatie of verplaatsing van de lens optreedt. Latere symptomen zijn astigmatisme, glaucoom, staphyloma, staar, netvliesloslating en optische atrofie. Progressieve mentale retardatie komt vaak voor, hoewel ook gevallen met normale intelligentie zijn gemeld.

Ongeveer 50% van de patiënten heeft skeletafwijkingen die doen denken aan het syndroom van Marfan (lang en dun, met langgerekte ledematen), en andere kenmerken zoals lange, gebogen vingers, scoliose en gewrichtsluxatie. Trombo-embolische voorvallen komen vaak voor.

De helft van de patiënten reageert meestal op behandeling met hoge doses pyridoxine (vitamine B6) en heeft mildere symptomen dan degenen die niet op de behandeling reageren. De reactie hangt af van het effect van de mutatie op de CBS of cystathionine-bèta-synthase enzymactiviteit.

Bij mensen met homocystinurie die niet reageren op vitamine B6, wordt beperking van de inname van methionine via de voeding aanbevolen, samen met toediening van cysteïne. In sommige gevallen maakt de toevoeging van betaïne een restrictief dieet overbodig. Deze behandeling leidt tot klinische verbetering (vermijden van vasculaire episodes) bij patiënten die ongevoelig zijn voor vitamine B6.