Zeer lange keten acyl-CoA dehydrogenase deficiëntie (VLCADD)

Het is een stoornis in de mitochondriale oxidatie van langeketenvetzuren met zeer uiteenlopende klinische verschijnselen. Het veroorzaakt symptomen zoals cardiomyopathie, hypoglykemie en inspanningsintolerantie.

VLCADD (Very long chain acyl-CoA dehydrogenase deficiency) behoort tot de groep van de aangeboren stofwisselingsziekten. Het is een pathologie met een zeer variabel klinisch beeld; personen met VLCADD kunnen symptomen hebben die variëren van mild tot ernstig en omvatten: cardiomyopathie, hypoketotische hypoglykemie, leverziekte, inspanningsintolerantie en rhabdomyolyse.

VLCADD wordt vaak opgenomen in neonatale screeningsprogramma's, waarbij meestal de acylcarnitinespiegel wordt bepaald. De incidentie wordt geschat op 1 op 30.000 tot 1 op 100.000 geboorten.

Symptomen

VLCADD is een klinisch heterogene ziekte en wordt onderverdeeld in drie subtypes:

Ernstige infantiele VLCADD manifesteert zich tussen 3 en 12 levensmaanden en tijdens de neonatale periode. Zij wordt gekenmerkt door hypoketotische hypoglykemieën, hepatopathieën, hartritmestoornissen en potentieel levensbedreigende cardiomyopathieën.
Matig ernstige infantiele VLCADD heeft een later begin (vroege neonatale periode tot de kinderleeftijd) en presenteert zich meestal met hypoketotische hypoglykemie, lage mortaliteit en, zelden, cardiomyopathie.
Late myopathische VLCADD komt voor bij oudere kinderen en jonge volwassenen (meestal ouder dan 10 jaar), met geïsoleerde betrokkenheid van de skeletspieren, intolerantie voor lichaamsbeweging, myalgie, rhabdomyolyse, reumatoïde artritis en myalgie.Het wordt meestal uitgelokt door lichaamsbeweging, vasten, hitte of koude, of agressie van welke aard dan ook, hoewel virale infecties het proces ook kunnen uitlokken of versnellen.

Beheer van de ziekte

Om het optreden van symptomen te voorkomen, moeten patiënten met VLCADD vasten vermijden en een gecontroleerd dieet volgen met weinig lange-keten vetzuren, veel middellange-keten triglyceriden en veel eiwitten. Suppletie met olie rijk aan middellange ketentriglyceriden of triheptanoïne, carnitine, linolzuur, arachidonzuur, alfa-linoleenzuur en docosahexaeenzuur wordt soms aanbevolen. Bij kinderen worden frequente maaltijden geadviseerd en lichaamsbeweging moet worden uitgevoerd volgens medische aanbevelingen en zware oefeningen moeten worden vermeden, zodat patiënten geen inspanningsintolerantie ontwikkelen. Patiënten die rhabdomyolyse ontwikkelen, verbeteren meestal met een koolhydraatrijk dieet.

Bij een metabole crisis worden meestal energierijke vloeistoffen (meer dan 10% dextrose) toegediend.

Geanalyseerde genen

ACADVL

Bibliografie

Leslie ND, Saenz-Ayala S. Very Long-Chain Acyl-Coenzyme A Dehydrogenase Deficiency. 2009 May 28 [updated 2022 Jun 16]. In: Adam MP, Mirzaa GM, Pagon RA, Wallace SE, Bean LJH, Gripp KW, Amemiya A, editors. GeneReviews® [Internet]. Seattle (WA): University of Washington, Seattle; 1993-2022.

Miller MJ, Burrage LC, Gibson JB, et al . Recurrent ACADVL molecular findings in individuals with a positive newborn screen for very long chain acyl-coA dehydrogenase (VLCAD) deficiency in the United States. Mol Genet Metab. 2015 Nov;116(3):139-45.

Rovelli V, Manzoni F, Viau K, et al . Clinical and biochemical outcome of patients with very long-chain acyl-CoA dehydrogenase deficiency. Mol Genet Metab. 2019 May;127(1):64-73.