Bloedgroep ABO/Rh

De bloedgroep van elk individu wordt bepaald door de oppervlakte-eiwitten die tot uitdrukking komen op het membraan van de rode bloedcellen. Van de vele beschreven systemen zijn het ABO- en het Rh-systeem het meest relevant, vooral voor de compatibiliteit van mens tot mens.

Bloedgroep wordt gedefinieerd door de eiwitten of antigenen die tot uitdrukking komen op het oppervlak van erytrocyten of rode bloedcellen. Er zijn verschillende classificerende systemen bekend, maar de meest relevante voor de indeling van de bloedgroep in de bevolking zijn het ABO-systeem en het Rh-systeem.

In het geval van het ABO-systeem zijn de antigenen die op het oppervlak van rode bloedcellen zijn verankerd suikers die worden geproduceerd door een reeks reacties waarbij enzymen de overdracht van suikereenheden katalyseren. Het DNA van een persoon bepaalt het soort enzymen dat hij heeft en dus ook het soort suikerantigenen dat op zijn rode bloedcellen terechtkomt. Een individu kan op het oppervlak van de erytrocyt antigeen A, B, beide of geen van beide tot expressie brengen, wat aanleiding geeft tot de 4 mogelijke bloedgroepen van dit systeem, respectievelijk A, B, AB of O. Het A-allel codeert voor een glycosyltransferase dat het antigeen met de suiker N-acetylgalactosamine produceert, het B-allel voor de suiker D-galactose, en het O-allel voor een enzym dat geen functie heeft en dus geen suiker op het oppervlak van de erytrocyt tot expressie brengt. Bloedgroep O is wereldwijd de meest voorkomende bloedgroep, gevolgd door bloedgroep A. Groep B komt minder vaak voor, en groep AB is de minst voorkomende.

De Rh-bloedgroepantigenen daarentegen zijn eiwitten. Het DNA van een persoon bevat de informatie om de eiwit-antigenen te produceren. Het RhD-gen codeert voor het D-antigeen, dat een groot membraaneiwit is. Sommige mensen hebben een versie van het gen die het D-antigeen niet tot expressie brengt op het celoppervlak en daarom is het Rhesus-D-eiwit afwezig op hun rode bloedcellen. Vandaar de twee bestaande bloedgroeptypes voor het Rh-systeem, respectievelijk Rh+ en Rh-.