Het doorkomen van blijvende tanden

De rijping van het gebit is het proces dat het verlies van de primaire tanden en het doorkomen en verkalken van de blijvende tanden omvat. Dit proces van tandvervanging begint in de kindertijd en eindigt praktisch bij het begin van de puberteit en kan worden beïnvloed door talrijke variabelen die zowel de verstreken tijd als de tandstructuur bepalen.

De mens heeft twintig primaire tanden (ook wel melktanden genoemd) en tweeëndertig blijvende tanden. De tandlamina is een structuur die ontstaat in het orale epitheel tijdens de embryonale periode en die de plaats van het toekomstige gebit aangeeft. De blijvende tandprimordia of kiemen worden tijdens de ontwikkeling waargenomen tussen 10 en 13 weken zwangerschap en de blijvende tanden zullen zich ontwikkelen uit een uitbreiding van de tandlamina, de successionele lamina genoemd.

De tanderosie verloopt in drie fasen, een eerste fase waarin alleen de melktanden zichtbaar zijn, een tweede fase van gemengde gebitsvorming waarin melktanden en blijvende tanden naast elkaar voorkomen, en de laatste fase waarin, nadat de laatste melktand is uitgevallen, het gebit blijvend of permanent is.

De doorbraak van het blijvende gebit begint op de leeftijd van zes jaar met de eerste kies, zonder uitval van de melktand, zodat deze onopgemerkt kan blijven. Dit is het begin van de eerste fase van het gemengde gebit, die zal eindigen wanneer alle snijtanden en de eerste blijvende molaren verschijnen. Als de puberteit nadert, vindt de eruptie van de resterende tanden in de laterale sectoren plaats, waarmee de tweede fase van het gemengde gebit begint, met grote individuele variaties, hormonaal beïnvloed en met een algemene vervroeging bij meisjes van 6 tot 12 maanden ten opzichte van jongens. Andere factoren zoals voeding, cariës of trauma aan het melkgebit en etniciteit kunnen ook de rijpheid van het gebit beïnvloeden.