Haarpigmentatie, vergelijkbaar met huidpigmentatie, is een aspect dat hoofdzakelijk wordt bepaald door de hoeveelheid en de verdeling van melanine. De verhouding en hoeveelheid melanine is specifiek voor elk individu, wat resulteert in een grote verscheidenheid aan haarkleuringen.
Haarkleur
Het haar is de voortzetting van de hoofdhuid en wordt voornamelijk gevormd door keratine. Melanine is de chemische stof die, samen met keratine, het haar zijn kleur geeft. Er zijn twee soorten melanine, eumelanine en pheomelanine, en hun hoeveelheid en verhouding is bepalend voor de uiteindelijke natuurlijke kleur. Mensen met donkere tinten hebben een grotere hoeveelheid eumelanine, terwijl mensen met lichtere of rossige tinten een grotere hoeveelheid pheomelanine hebben. Bij dit haarkleuringsproces zijn een paar celtypes betrokken: de melanocyten waar het pigment wordt aangemaakt, de keratinocyten in het haar waarop het pigment wordt overgebracht en de fibroblasten in de dermis die de melanocyten reguleren.
Er zijn veel haartinten mogelijk (zwart, bruin, blond, rood, grijs of wit), waarbij donkere kleuren het meest voorkomen. De grootste heterogeniteit is te vinden in Europa, waar in het noorden blond haar de meest voorkomende kleur is. Het is ook gebruikelijk dat haarkleur wordt geassocieerd met huidskleur en oogkleur, hoewel niet altijd.
Haarkleur kan ook variëren in verschillende gevallen. Leeftijd is de belangrijkste factor die een verandering in haarkleur kan veroorzaken. Naarmate we ouder worden, neemt de melanineproductie geleidelijk af, zodat het haar een grijzige tint krijgt. De leeftijd waarop dit begint wordt voornamelijk bepaald door de genetica. Andere aandoeningen die de haarkleur kunnen beïnvloeden zijn albinisme, een genetische afwijking waarbij het vermogen om melanine te produceren verloren gaat, vitiligo, dat verlies van pigment in huid en haar kan veroorzaken, en andere aandoeningen zoals ondervoeding.
Aantal waargenomen varianten
Aantal geanalyseerde loci
121 loci
Geanalyseerde genen
Bibliografie
Morgan MD, Pairo-Castineira E, Rawlik K, et al. Genoomwijde studie van haarkleur in UK Biobank verklaart het grootste deel van de erfelijkheidsgraad van SNP's. Nature Communications. 2018 Dec;9(1):5271.
National Library of Medicine (NIH). Wordt haarkleur bepaald door genetica? [Jun 2020]